'We hebben nooit gekozen
voor de makkelijke weg'
BLARICUM - "We hebben nooit gekozen voor de makkelijke weg. We hebben kunstenaars altijd geprikkeld", vertelt Elganan Jelsma. Samen met Barbara Houwers uit Blaricum en Herman van Doorn uit Utrecht richtte de Hilversumse in 2005 de Gooise Kunstkring op. Een platform én ontmoetingsplek voor professionals in de kunstsector. Na tien jaar is het einde in zicht. Het laatste project staat op stapel: de eindexpositie op 4 oktober op Landgoed Zonnestraal (zie kader).
door Ingmar Meijer
Voordat Jelsma, Houwers en Van Doorn besloten de Gooise Kunstkring op te richten en zelf in het bestuur te gaan, was daar in 2004 al de kunstenaarsgroep Blahila, een verzameling van professionals uit diverse disciplines die samen exposeerden en elkaar op verschillende locaties ontmoetten. Deze groep was voor het trio een goed startpunt. Er was behoefte aan professionalisering en aan samenwerking. In 2005 was er amper sprake van kruisbestuivingen tussen beroepskunstenaars uit verschillende disciplines in het Gooi. Social media waren ook nog niet zo dominant als nu. De wereld van de kunstenaar was meestal niet groter dan het eigen atelier.
Dat wilden de drie doorbreken. Het atelier uit, andere kunstenaars ontmoeten tijdens sociëteiten, elkaar inspireren, stimuleren, experimenteren en vooral met elkaar samenwerken. Dat alles gebeurde onder de vlag van de Gooise Kunstkring. De kring groeide in de loop der tijd uit naar bijna honderd leden die wonen of werken in de regio het Gooi, Eemland en de Vechtstreek. "Collega's ontmoeten, kijken naar de mogelijkheden die samenwerking biedt en een groep kunstenaars goed zichtbaar maken, want dat is iets wat kunstenaars zelf niet zo goed kunnen", vertelt beeldend kunstenaar Jelsma.
Naar eigen zeggen heeft het geleid tot een bijzondere cross-overdynamiek. Meerdere disciplines waren verenigd bij de Gooise kunstkring: muziek, architectuur, beeldende kunst, vormgeving, fotografie, textiel, literatuur en nog veel meer. Ruim twintig exposities zijn tussen 2005 en 2015 georganiseerd. Deze vonden plaats op verschillende locaties, zoals Kasteel Groeneveld in Baarn, het Vestingmuseum in Naarden, het Singer Museum in Laren of Museum Hilversum in Hilversum.
"Onze missie is geslaagd. Er zijn veel samenwerkingsverbanden geweest en netwerken ontstaan", meent fotograaf Van Doorn. Houwers vult hem aan: "In onze projecten zijn kunstenaars nieuwe wegen gaan bewandelen. Ze zijn gaan experimenteren en dat heeft altijd tot nieuw werk geleid. Die inspiratiebron vind ik echt een cadeau." Jelsma zegt dat de Gooise Kunstkring ook deuren opende die voor een kunstenaar alleen niet te openen zijn. Exposeren in een museum is voor een solo-artiest niet te doen. "Doordat onze projecten altijd een cultuurhistorische achtergrond hebben met de locatie zelf en er altijd nieuw werk tentoongesteld werd, is dat mogelijk geworden. Dat staat goed op je cv als kunstenaar."
"We hopen dat we niet meer nodig zijn en kunstenaars nu zelf op zoek gaan naar samenwerkingsverbanden", stelt Houwers. "Als wij door zouden gaan voor nog meer jonge kunstenaars en steeds vernieuwende projecten zouden gaan starten dan moeten wij daar heel veel tijd insteken en dat is voor ons geen haalbare kaart meer. Wij zijn zelf ook fulltime kunstenaar en het werk voor de Gooise Kunstkring is gewoon heel erg moeilijk te combineren", legt de Blaricumse verder uit. Anderen kunnen of willen de bestuurshandschoen niet opnemen. Volgens Van Doorn vinden de leden de beslissing om te stoppen heel jammer en overheerst ongeloof nog. Nu de Gooise Kunstkring de deur gaat dichtdoen, is dit tevens het moment dat ergens anders een deur voor nieuwe initiatieven opengaat. Daarnaast stellen de drie dat zij zelf verder gaan met hun eigen werk. Zij verdwijnen zeker niet uit de Gooise kunstwereld. Op kleinere schaal zullen zij op zoek gaan naar samenwerking en ontmoetingen met collega's.
Hun agenda's laten het nu echt niet meer toe het drukke bestuurswerk erbij te doen en zo de kwaliteit van de manifestaties, tentoonstellingen en projecten te kunnen waarborgen. Het moet goed gebeuren of niet, is hun motto. "Tien jaar lang hebben we iets moois neergezet, maar niet alles is voor de eeuwigheid. Je moet op het hoogtepunt stoppen", besluit Jelsma.
De wereld van de kunstenaar was niet groter dan het atelier
