Broederschap leidt processie
al 210 jaar in goede banen
LAREN - Paus Pius VII vond het tweehonderdtien jaar geleden goed dat Laarders een Broederschap St. Jan oprichtten. Sindsdien organiseren de Broedermeesters de gelijknamige processie. De Broedermeesters en hun ordedienst zijn dan te herkennen aan hun blauwe, witte en rode sjerpen. En nee, dat zijn niet de kleuren van het koningshuis, benadrukt hoofdceremoniemeester Frans Bierlaagh. "Wij dragen de kleuren van Sint Jan."
door Koosje de Beer
Het organiseren zit Bierlaagh in het bloed. Lopend door de Sint Jans basiliek valt alles hem op. Voor de deelnemers aan het Kerkepad van de KRO zijn de processievaandels dit jaar eerder dan anders in de Basiliek opgesteld. Bierlaaghs oog valt op een historisch vaandel van de Katholieke Bond. "Ik begrijp niet waarom ze dit hebben neergezet", mompelt hij, "het gaat niet mee in de processie. Er was een tijd dat sportverenigingen, vakbonden en zelfs de mensen van de Blauwe Knoop met een eigen vaandel in de processie meeliepen", legt hij uit. "Nu doen we dat niet meer, we hebben nog één vakbondsvaandel dat wordt gedragen: het vaandel van de Boerenbond. Zolang er nog een boer meeloopt in de processie, kan dat nog, anders verdwijnt het. We willen geen folklore."
Traditie
De verering van Sint Jan de Doper is in Laren een eeuwenoude traditie. De eerste bewoners van het Gooi vierden al godsdienstige feesten op de hoogte waar nu het Sint Janskerkhof ligt. Bekend is dat hier al voor 1306 een kleine kerk stond. "We weten dat de Sint Jansviering met processie in de 16e eeuw al heel gewoon was", vertelt Bierlaagh. Hij is als Broedermeester tijdens de processie ook hoofdceremoniemeester. Daarbij is hij penningmeester van de Broederschap St. Jan die op 9 juni 1806 haar werk begon.
"Een belangrijk jaar in de processie was 1886", doceert hij. "In dat jaar viel Sint Jan samen met Sacramentsdag en kregen de Laarders toestemming om het sacrament van Onze Lieve Heer in een monstrans naar het Sint Janskerkhof te mogen meedragen. De processie is daarna altijd een sacramentsprocessie gebleven, waar de dorpelingen trots op waren. Bewoners maakten in hun buurt hun eigen erepoorten, feestelijke slingers, kleurrijke vlaggen en sierlijke wimpels." Van al deze buurcomités zijn er nu nog vier over: Oosterend, Zevenend, Naarderstraat en Klein Laren. Vooral het bouwen van de houten bogen was veel werk volgens Bierlaagh. "Die gingen niet lang mee omdat de bevolking ze elk jaar opnieuw in elkaar spijkerde en het hout daardoor sleet. Gelukkig hebben we daar met de metalen bogen geen last meer van, maar de erepoortbouwers van de buurtcomités moeten ze wel elk jaar in elkaar zetten. Daar zijn altijd een aantal broedermeesters bij." De dertig leden van de Broederschap - alleen als praktiserend katholiek en vrijwilliger in de parochie, kun je als Broedermeester worden gevraagd - zijn tijdens de processie te herkennen aan hun rode en witte sjerpen. Rode sjerpen voor de Broedermeester en witte sjerpen voor de ceremoniemeesters. De leden van de ordedienst, niet lid van de Broederschap, maar er wel nauw bij betrokken, dragen blauwe sjerpen. Bierlaagh: "We hebben hun hulp hard nodig, onder andere voor het regelen van het verkeer en de logistiek bij het Sint Jans Kerkhof en in de basiliek. Het is natuurlijk heel belangrijk dat de processie rustig en waardig verloopt. Wij zullen niet snel naar elkaar roepen; als een Broedermeester iets zorgelijks ziet, heft hij alleen zijn staf op."
Basiliek
De leden van de Broederschap regelen ook de herdenking van de Marteldood van Sint Jan en zijn gastheer bij de Mattheus Passion die elk jaar in de basiliek wordt opgevoerd. Ook in het parochiale leven speelt de Broederschap een grote rol, stelt Bierlaagh. "Bijna iedere tweede zondag van de maand is er een Broederschapsmis waarin de Broederschap in processie naar voren loopt en de voorbeden doet." Maar belangrijker dan dit alles, is het hart dat de Broederschap heeft voor hun basiliek, vindt de gedreven Broederschapmeester. "In 1986 was het nog maar de vraag of de samengevoegde parochie in de Goede Herderkerk samen zou komen of in de Basiliek. Alle leden van de Broederschap hebben toen meegeholpen aan de restauratie van hun kerk. Dat de Sint Jans basiliek er nu nog zo mooi bijstaat, is voor een groot deel te danken aan die Broedermeesters."
