Namen teruggeven aan overleden Larense Joodse weeskinderen
LAREN - Een Joods weeshuis stond in de Tweede Wereldoorlog op de plek waar nu Laar & Berg staat. Directeur in oorlogstijd Reitsema heeft zestig kinderen kunnen redden. 46 kinderen hebben de Duitse concentratiekampen niet overleefd. De Stichting Monument voor de Joodse kinderen wil hen herdenken. Initiatiefnemer Ineke Hilhorst vraagt alle Laarders om een bijdrage. "We hebben 70.000 euro voor het eind van het jaar nodig."
door Koosje de Beer
"We zijn ruim drie weken geleden begonnen met het inzamelen van giften en donaties", vertelt Hilhorst. Zij heeft het boek 'Schieten op de Maan' geredigeerd dat haar man Teun Koetsier en burgemeester Elbert Roest hebben geschreven over de geschiedenis van Laren in de Tweede Wereldoorlog. Voor Hilhorst was het trieste verhaal van de Berg-Stichting, waar het boek ook over gaat, aanleiding om in actie te komen.
Vermoord
"De directeur van het weeshuis Jan Reitsema heeft samen met zijn vrouw de levens van zestig kinderen gered. Helaas heeft het echtpaar niet kunnen voorkomen dat 46 kinderen zijn vermoord. Met een monument met hun naam, geboortejaar en het jaar waarin zij hun leven lieten in de concentratiekampen, willen we aan deze kinderen hun naam teruggeven."
Het comité van aanbeveling, waarin de pastoor, de dominee, de voorzitter van de Joodse gemeente, de rector van Laar & Berg en vertegenwoordigers uit de politiek zitting hebben, heeft kunstenaar Lon Pennock gevraagd om een modern sculptuur te ontwerpen. "We willen graag dat het monument er voor 4 mei staat", zegt Hilhorst over de keuze om niet meerdere kunstenaars te benaderen.
Om de opdracht tijdig aan Pennock te kunnen geven, is voor het eind van het jaar 70.000 euro nodig. "Dit kunstwerk wordt gemaakt ter nagedachtenis aan de grootste ramp die dit dorp heeft meegemaakt. Ik vind dat dit een monument van alle Laarders moet zijn", benadrukt de initiatiefneemster, in het dagelijkse leven werkzaam als documentairemaker en cultuurproducent. "Ik weet zeker dat dit gaat lukken. Tot nu toe hebben we alleen maar positieve reacties gekregen. Veel Laarders willen bijdragen en ook de gemeenteraad is unaniem voor. Wethouder Ton Stam meende zelfs 'dat het tijd werd' toen hij mijn plannen hoorde."
Ook buiten Laren zijn mensen geraakt door het initiatief. Ontroerend vond Hilhorst het verhaal van een vrouw van wie een aangetrouwde oom in Auschwitz is omgekomen. "Zij kreeg als nabestaande in het kader van een regeling over nooit opgeëiste Joodse nalatenschappen een klein bedrag van de Nederlandse Staat. Ze hoorde van dit monument en heeft me direct gemaild. "Ik heb nu een doel gevonden om het geld aan te geven", schreef ze."
Reitsemaplantsoen
Het cortenstalen monument van ruim drie meter hoog komt vlak bij de plek waar de Berg-Stichting stond, het plantsoen tussen de Hilversumseweg, het St. Jans Kerkhof en Scholengemeenschap Laar & Berg. Aan de gemeente is gevraagd om het plantsoen naar het echtpaar Reitsema te vernoemen. Een ideale locatie volgens de Larense initiatiefneemster. "In Amsterdam was ik betrokken bij het plaatsen van de zogenoemde stolpersteine, maar dat vond ik in dit geval niet passend. Tussen die bomen hoort een opvallender gedenkteken", zegt ze tot slot. "Ik hoop dat dit monument ook voor komende generaties een aanleiding zal zijn om van de geschiedenis te leren. Laar & Berg heeft toegezegd om in het lesprogramma aandacht aan de Berg-Stichting te willen besteden. Daar ben ik heel blij mee."