Elke dag thuiskomen in pensionstal De Paardenstek
Het agrarisch bedrijf is nog springlevend in Eemnes. In de Eempolder zijn rond de dertig veehouders actief. De Eemnesser ondernemers zijn verenigd in de Agrarische Kring Ondernemers Eemnes (AKOE) die de belangen van de leden behartigt, maar ook het publiek bij de activiteiten wil betrekken. Bijvoorbeeld met een fietstocht langs de boerderijen in april dit jaar. Deze week vertelt Ton Rigter als eerste van drie agrariërs over zijn paardenpension.
Eemnes "Vroeger woonde ik hier met mijn ouders, drie zussen en twee broers", zegt pensionstalhouder Ton Rigter, wijzend op de voorkant van de boerderij aan de Wakkerendijk 31. "De deel was toen nog voor de dieren. Sindsdien is er veel veranderd, maar het idee dat ik De Paardenstek vanuit het huis van mijn ouders leid, vind ik geweldig. Het is elke dag thuiskomen; voor mij en mijn vrouw Jolanda, maar ook voor de ruiters die hun paard aan ons toevertrouwen."
Rigter vertelt enthousiast over de geschiedenis van de boerderij en de pensionstal. Hoe hij in 1988 het boerenbedrijf met kippen en varkens van zijn ouders heeft overgenomen, een tijd heeft geboerd, maar in 2005 het besluit heeft genomen om een pensionstal te openen.
Gat in de markt
"Vooral het kippenbedrijf deed het goed", zegt hij terugblikkend. ''Toch heb ik in 2002 mijn mestproductierechten verkocht aan de overheid, omdat ik voorzag dat het steeds lastiger zou worden om te boeren. Hoewel ik hele goede resultaten behaalde, had ik voor een comfortabel en zeker inkomen net niet genoeg kippen", legt hij uit. "Het geld dat ik kreeg, heb ik geïnvesteerd in een nieuwe paardenstal. Jolanda, mijn vrouw, had hier haar paard staan en via haar kregen we steeds vaker de vraag van ruiters om hun paard bij ons te stallen. We zagen toekomst voor een professionele pensionstalling. Achteraf bekeken is het een van de beste beslissingen die we hebben genomen. In die tijd was het aanbod van paardenpensions nog niet zo groot en De Paardenstek bleek een gat in de markt."
Boxen
Pensionstal De Paardenstek in Eemnes biedt pensionstalling aan 45 paarden en pony's. Niet zonder trots laat Rigter de boxen zien. "Ik heb bij de bouw geprobeerd zo veel mogelijk vooruit te denken", vertelt hij. "Het is een stal met veel licht en veel lucht met aan weerszijden 24 grote boxen van ruim 10 m2."
Lachend vervolgt hij: "Nee, ik mest niet dagelijks met een hooivork 45 stallen uit." Met een enkele beweging schuift hij het traliehek tussen twee boxen weg naar het midden van de stal. "Dit kan met alle tussenwanden, zodat er een grote ruimte ontstaat", legt hij uit. "Een keer per twee weken rijd ik met een shovel met grijper de stal in, haal het vieze stro eruit en vul daarna alle boxen in een keer met nieuw stro. De paarden gaan in die tijd de paddock in, maar kunnen voor de lunch weer terug in hun schone box."
In een paar boxen ligt geen stro, maar zaagsel voor de paarden die dat nodig hebben. Dat kost iets meer tijd, maar ook deze stallen liggen strategisch naast elkaar om het uitmesten zo eenvoudig mogelijk te maken. Achter in de stal heeft elke ruiter een eigen locker voor zadel, hoofdstel en andere spullen, die elektronisch is beveiligd. Helaas nodig, volgens de eigenaar van de Paardenstek, omdat zadels een gewild artikel zijn.
Gastvrij
Dankzij de moderne en efficiënte stal hoeft Rigter geen personeel in dienst te nemen. "Jolanda en ik runnen de pensionstal samen. Die persoonlijke aanpak is ook onze kracht, denk ik. Het gastheerschap bevalt me wel. Ik heb altijd in veel besturen en clubjes gezeten; omdat ik het nuttig vind, maar ook omdat je snel uitgepraat raakt met kippen en varkens. Het contact met de ruiters maakt dit werk gezelliger."
Bij het pension is een keuken waar iedereen die een paard heeft gestald koffie en thee kan halen. Andere drankjes staan in de koelkast. Wie daar iets van pakt, schrijft het op en rekent later een keer af. Een afspraak op basis van vertrouwen, die in de praktijk heel goed werkt.
Gemeenteraad
Een bekend 'clubje' waarvoor Rigter zich heeft ingezet, is de gemeenteraad van Eemnes, waar hij tot 2014 raadslid is geweest. Niet dat het altijd pais en vree is geweest met de gemeente, zegt hij lopend naar een lagere schuur naast de pensionstal. "Nadat ik mijn mestrechten had verkocht, heb ik deze pluimveestal van 22 bij 50 meter verhuurd aan een touringcarbedrijf. Wij zagen daar geen enkel probleem in, maar volgens de gemeente paste dit niet in het bestemmingsplan. Uiteindelijk is het na een lange juridische procedure, tot aan de Raad van State toe, toch gelukt om het bestemmingsplan te wijzigen. De schuur heeft nu een bedrijfsbestemming en het touringcarbedrijf is veertien jaar gebleven."
Opslag
Nu verhuurt Rigter de ruimte aan de Larense imker Johan Calis, een hovenier en een keukenbedrijf dat er de bestelde keukens opslaat. "Toevallig zijn dit allemaal vrienden van mij. Tijdens een feestje kwamen we erachter dat ze allemaal op zoek waren naar opslag. Voor mij is deze manier van verhuur heel fijn, omdat ik dan niet al mijn inkomsten kwijtraak als een van de drie vertrekt."
Onder het dakoverstek van het paardenpension naast de schuur staan de bijenkasten van Calis in lange rijen opgesteld. Een ideale plek, volgens de paardenpensionhouder, omdat de kasten droog staan en de bijen direct naar het weiland met bloeiende grassen naast zijn bedrijf kunnen vliegen.
Stapmolen
Achter de stal staat de stapmolen voor de paarden, die Rigter samen met een broer heeft gemaakt. Tussen de rekken kunnen acht paarden de benen strekken. "Vaak zitten de paarden met een halster vast in een stapmolen. Wij wilden ze wat meer vrijheid geven en hebben daarom gekozen voor hekken", verklaart Rigter. "Achteraf gezien hadden we de hekken wel wat dichter bij elkaar kunnen plaatsen, want de paarden wachten toch totdat het hek er is voordat ze beginnen te lopen."
Voorbij de stapmolen liggen de paddocks, een buitenrijbak met uitgekiend eb-en-vloeddrainagesysteem en het weiland waar de paarden ten minste vier uur per dag staan. De meeste paarden samen, enkele alleen in een afgescheiden hoek omdat de eigenaar daar de voorkeur aan geeft. "Ik breng ze tot oktober naar buiten. Daarna wordt het behalve te koud ook te nat en vertrappen de paarden het gras", zegt Rigter. Lachend: "Van huis uit ben ik hovenier; ik wil mijn landje wel een beetje mooi houden."
Ruilverkaveling
Later - samen met echtgenote Jolanda Martens aan de koffie - noemt hij de mogelijkheid om dit weiland aan te kopen een mooi succes in de geschiedenis van de Paardenstek. Het scheelt elke dag weer tientallen meters omlopen als de paarden naar het land gaan.
"Eerder heb ik het land negen jaar gepacht van de Hervormde Kerk. Daarna ging het naar iemand anders en moest ik de paarden 200 meter verderop achter het huis weiden. Gelukkig heb ik vorig jaar na een ruilverkaveling het perceel kunnen kopen."
Sprekend over hoogtepunten denkt Martens met veel plezier terug aan de opening van de nieuwe stal, nu dertien jaar geleden. "Een van onze ruiters werd op die dag 80 jaar en we hebben de opening gecombineerd met een surpriseparty voor hem", haalt ze herinneringen op.
Tegenslag
Mindere momenten waren er natuurlijk ook: het gesteggel met de gemeente over de touringcars, maar ook de trap van een paard tegen het hoofd van Rigter in 2006. Martens: "Het heeft een jaar geduurd voordat hij weer boven Jan was." Rigter: "Ik was net raadslid, maar dat werk kon ik in het begin nauwelijks doen. Ik sta sindsdien wel positiever in het leven, heb beter geleerd om dingen te relativeren."
Rhinopneumonie
Een laatste tegenslag tekende zich af in 2016. De Paardenstek ging in dat jaar een maand lang hermetisch op slot, omdat bij een paard neurologische verschijnselen waren geconstateerd die zouden kunnen duiden op de paardenziekte rhinopneumonie.
"Wij hebben dat paard moeten laten inslapen en voor die eigenaar was dat natuurlijk vreselijk", zegt Martens nu. "Aan de andere kant hebben we in die tijd gemerkt hoe hecht onze groep ruiters is. Geen paard mocht het erf af, laat staan deelnemen aan wedstrijden. Voor een ruiter die het hele jaar had geoefend voor de NK cross was die beslissing dramatisch. Toch heeft ze die wedstrijd laten schieten, hoewel ze een aanbod kreeg van een andere stal. 'Mijn paard staat hier gelukkig', zei ze."
Jonger
Tijden veranderen; zo zijn de ruiters tegenwoordig jonger dan in de beginjaren van De Paardenstek. Voor Rigter geen reden om te gaan sleutelen aan het concept van de pensionstal.
"Zo kiezen we er bewust voor om geen binnenbak aan te leggen", geeft hij als voorbeeld. "Voor de doelgroep die dat kan betalen zijn er andere mogelijkheden in de buurt. Wij mikken op de groep ruiters die prijsbewust is, maar het wel heel belangrijk vindt dat hun paard goed wordt verzorgd. Een terechte wens, waar Jolanda en ik alles voor overhebben."
